Category: Dhivehi

ޓްރެފިކް ޖުރިމާނާ: ރާއްޖޭގައި އެކަނިތަ؟

ތަސްވީރު އުފެއްދީ އާޓިފިޝަލް އިންޓެލިޖެންސް ބޭނުންކޮށްގެން

އޮސްޓްރޭލިޔާގައި އަހަރެން އުޅުނު ސްޓޫޑަންޓް އެކޮމަޑޭޝަނެކެވެ. އެއިމާރާތުގައި ފަހަތުގައި 3 ނުވަތަ 4 ހަނި މަގު/ގޯޅި އޮވެއެވެ. މިމަގުތަކަކީ ހަނި ނަމަވެސް، އެއްވެސް މިންވަރަކަށް ޓްރެފިކް ތޮއްޖެހޭ މަގުތަކެއް ނޫނެވެ. ނަމަވެސް އިމާރާތް ހުރި ސަރަހައްދުގެ ގޮތުން ހަފްތާ ބަންދު ފިޔަވައި އެހެން ދުވަސްތަކުގައި މިމަގުތަކުގައި ދުވާލުގަޑީގައި ޕާކުރެވެނީ 2 ގަޑިއިރަށެވެ. ކޮންމެއަކަސް، ހަފްތާ ދުވަސްތަކުގެ ތެރެއިން ދުވަހެއްގައި، ގެއާ ކައިރީގައި، މިއިން މަގެއްގައި އަހަރެންގެ ކާރު ޕާކުކޮށްފީމެވެ. މާބޮޑު ކަމެކޭ ހީކުރުމެއްނެތިއެވެ. ނަމަވެސް މެންދުރެއްހައިއިރު ބޭރަށް ނިކުތްއިރު ކަމަކު ދާކަށްނެތެވެ. ކާރުގައި ސްޓިކާއެއް ހުއްޓެވެ. ކަނޑައެޅިފައިވާ ވަގުތަށްވުރެ ގިނަ ވަގުތު އެމަގުގައި ޕާކު ކުރީތީވެ ޖުރިމާނާ ކޮށްފައެވެ. 120 ވަރަކަށް ޑޮލަރުންނެވެ.

މުދައްރިސުން ތަމްރީނުކުރުން މުރާޖައާ ކުރުމާމެދު

ތަސްވީރު އުފެއްދީ އާޓިފިޝަލް އިންޓެލިޖެންސް ބޭނުންކޮށްގެން

ދާދި ފަހުން ދަ އިކޮނޮމިސްޓް ގައި “ވިއެޓްނާމްގެ އިސްކޫލުތައް އެހާ ރަނގަޅީ ކީއްވެ؟” މިސުރުޚީގެ ދަށުން ޝާއިއުކޮށްފައިވާ މަޒުމޫނެއްގައި ބުނެފައިވާ ގޮތުގައި ވިއެޓްނާމްގެ މަދަރުސީ ތައުލީމުގެ ނިޒާމަކީ ދުނިޔޭގެ އެންމެ ރަނގަޅު މިފަދަ އެއް ނިޒާމެވެ. ވާރލްޑް ބޭންކާ ހަވާލާދީ މިމަޒުމޫނުގައި ބުނެފައިވާގޮތުގައި ބައިނަލްއަގުވާމީ ފެންވަރުގެ އިމްތިހާނުތަކުން ކިޔުން (ރީޑިންގ)، ހިސާބު، އަދި ސައިންސް މިމާއްދާތަކުން ވިއެޓްނާމްގެ ދަރިވަރުން ހޯދާ ނަތީޖާ، ދުނިޔޭގެ ކުރިއަރާފައިވާ ބޮޑެތި ގައުމުތަކުގެތެރޭގައި ހިމެނޭ އިނގިރޭސިވިލާތާއި ކެނެޑާފަދަ ބައެއް ގައުމުތަކަށްވުރެ ރަނގަޅެވެ. ނަމަވެސް މިލިޔުމުން އަޅުގަނޑު އެންމެ އަޅައިގަތީ މިކަން މިހެން މެދުވެރިވާ ސަބަބު ބަޔާންކޮށްފައިވާ ޕެރެގުރާފުގައެވެ. އޭގައި ވެއެވެ. “އެންމެ ބޮޑު ސަބަބަކީ ވިއެޓްނާމްގެ މުދައްރިސުންގެ ފެންވަރުމަތި ކަމެވެ. އެމީހުންގެ މުދައްރިސްކަމުގެ ޝަރުޠު ފުރިހަމައަށް ހަމަވުން އެކަންޏެއް ނޫނެވެ. އެމީހުންގެ ކިޔަވައިދިނުންވެސް ހަމަ އާދަޔާޚިލާފަށް މޮޅީއެވެ.”

އޮންލައިން އުނގަންނައިދިނުމުގެ ބައެއް ހަމަ

މަތީ ތައުލީމު ދިނުމުގައި އޮންލައިން އުނގެނުން ޝާމިލުވާ ކޯސްތައް ވޭތުވެދިޔަ ދިހަ ވަރަކަށް އަހަރުތެރޭގައި ވަރަށް ބޮޑަށް އިތުރު ވެއްޖެއެވެ. ހަމައެއާއެކު މިފަދަ ބައެއް ކޯސްތަކުގެ ދަރިވަރުން އުނގެނޭ އުނގެނުމާއި ކޮންމެ ދުވަހަކު ކިލާހަށް އައިސްގެން ކިޔަވާ ކިޔެވުމުގައި ބޮޑު ފަރަގެއް ނުހުންނަ ކަންވެސް ފާހަގަކުރެވިފައި ވެއެވެ. ނަމަވެސް، އެއީ އޮންލައިން އުނގަންނައިދިނުމުގައި ގިނަ ކަންތައްތަކެއް ފުރިހަމަވެގެން ކަމާމެދަކު ޝައްކެއްނެތެވެ.  

އުނގަންނައިދިނުމުގައި ޓެކުނޮލޮޖީ ބޭނުންކުރުމަށް ދިމާވާ ހުރަސްތައް

Photo credit: babymeetscity.com

ޓެކުނޮލޮޖީގެ ރޮނގުން އަންނަ ކުރިއެރުންތަކާއެކު ދިރިއުޅުމުގެ ހުރިހާ ކަމަކަށްހެން ވަނީ ނުފޫޒު ފޯރައިފައެވެ. އެއާއެކު ކުރިން ކަންކަން ކުރަމުން އައިގޮތްތައް އަންނަނީ ބަދަލުވަމުންނެވެ. ނުވަތަ މުޅިން ބަދަލުވެއްޖެއެވެ. ނަމަވެސް ހަރުދަނާ ގޮތެއްގައި ޓެކުނޮލޮޖީ ބޭނުންކުރުމަކީ ބައެއް ހާލަތްތަކުގައި ގޮންޖެހުން ބޮޑު ކަމެކެވެ. ޚާއްސަކޮށް އުނގަންނައިދިނުމުގައެވެ. މަދުރަސީ ތައުލީމާއި މަތީ ތައުލީމުގައިވެސް މެއެވެ.

ފޭސް-ޓު-ފޭސް ނޫން ކިޔެވުން ރާއްޖެއަށް ބޭނުންތަ؟

“ކޮންމެ ދުވަހަކު ކިލާހުގައި މުދައްރިސާ ބައްދަލުނުވެ ކިޔަވާ ދަރިވަރުންގެ ފެންވަރެއް ނުހުރެއެވެ. އޮންލައިން ކިޔަވައިދިނުމަކީ މަތީތައުލީމު ހަލާކުވާ ކަމެކެވެ. މިގޮތަށް ކިޔަވާ ދަރިވަރުން ސަނަދު ހޯދަނީ އެހެން މީހުން ލައްވައި މަސައްކަތް ކުރުވައިގެންނެވެ. މިފަދަ ކިޔެވުން މެދުވެރިކޮށް ފަންނީ ދާއިރާތަކުގެ މީހުން ތަމްރީނު ކުރުމަކީ ކުރަން ހެޔޮވާވަރުގެ ކަމެއް ނޫނެވެ. އެއީ ކޮންމެ ދުވަހަކު ކިލާހުގައި މުދައްރިސާ ބައްދަލު ނުވެ، ދަރިވަރުންނަށް އުނގަންނައި ނުދެވޭނެތީއެވެ.”

އީ-ޕޯޓްފޯލިޔޯ

އުނގަންނައިދިނުމުގެ މަސައްކަތް ކުރާ ފަރާތްތަކަށް “ޕޯޓްފޯލިޔޯ” މިއީ އައު ލަފުޒަކަށް ނުވާނެއެވެ. އާއްމު މާނައިގައި ޕޯޓްފޯލިޔޯ އަކީ އެއްކޮށް ޖަމާކުރެވިފައިވާ، މަސައްކަތްތަކެކެވެ. މީގެތެރޭގައި އެމީހެއްގެ ވިސްނުމާއި ފިކުރާއި ހުނަރުވެރިކަން ހާމަކޮށްދޭ އެކި ބާވަތުގެ ލިޔުން، ކުރެހުން، ފޮޓޯ، ވީޑިޔޯ ފަދަ ތަފާތު ބާވަތުގެ އެއްޗެހި ހިމެނެއެވެ. ކިޔަވައިދިނުމުގައި ދެވޭ ޕޯޓްފޯލިޔޯ އަކީ މާއްދާއަކާ ގުޅިގެން ވަކި މުއްދަތެއްގެ ތެރޭގައި ދަރިވަރު ކުރި މަސައްކަތް ނުވަތަ ހޯދި ކުރިއެރުންތައް އެއްތަނަކުން ފެންނާނެގޮތަށް ޖަމާކުރެވިފައިވާ ޖަމާކުރުމެވެ. ކިޔަވައިދިނުމުގެ އިތުރުން މިހާރުގެ ބައެއް މަސައްކަތުގެ މާހައުލުގައިވެސް މުވައްޒަފުން ލައްވައި ޕޯޓްފޯލިޔޯ ހައްދުވައެވެ.  

ތައުލީމީ ނިޒާމަށް ބަދަލު ގެނައުން

‘ގަދީމީ ގުރީކު މީހަކަށް މިޒަމާނުގެ ދަތުރުފަތުރާއި މުވާސަލާތުކުރުމުގެ އިތުރުން އުމްރާނީގޮތުން އައިސްފައިވާ ކުރިއެރުން ފެނުނުހިނދު އަޖައިބުވެ އާސޯޚުވެއްޖެއެވެ. ނަމަވެސް ކިޔަވައިދޭ ކިލާހަކަށް އޭނާއަށް ވަދެވުމުން ހަމަޖެހުމުގެ ފުންނޭވާއެއް ލުމަށްފަހު ބުނާނެތެވެ. މިވަދެވުނީ ގެއަށެވެ!’

ޓެކުނޮލޮޖީ ބޭނުންކުރުމަށް މުދައްރިސުން ޖެހިލުންވަނީ ކީއްވެ؟

އުނގަންނައިދިނުމުގައި ޓެކުނޮލޮޖީގެ ވަސީލަތްތައް ބޭނުންކުރުމަށް ބޭނުން ނުވާ މުދައްރިސުންނާ ތިބާއާ ބައްދަލުވޭ ހެއްޔެވެ؟ ނުވަތަ ޓެކުނޮލޮޖީ ބޭނުންކުރާނެގޮތް ރަނގަޅަށް ނޭނގޭ މުދައްރިސުން މިހާރުވެސް އުޅޭ ހެއްޔެވެ؟ ވޭތުވެދިޔަ ދިހަ ވަރަކަށް އަހަރު ތެރޭގައި މިފަދަ ގިނަ މުދައްރިސުންނާ އެކި ފަހަރުމަތިން އަޅުގަނޑާ ބައްދަލުވިއެވެ. އިސްކޫލުތަކާއި މަތީ ތައުލީމުދޭ މަރުކަޒުތަކުންނެވެ. އުނގަންނައިދިނުމުގައި ޓެކުނޮލޮޖީގެ ވަސީލަތްތައް ބޭނުންކުރުމުގެ އަޑުތައް ގަދަވެފައިވާ ޒަމާނެއްގައި މިކަން މިހެން ދިމާވަނީ ކީއްވެ ހެއްޔެވެ؟  

ޓެކުނޮލޮޖީ ބޭނުންކޮށްގެން ކިޔަވައިދިނުމަށް ފަހިކުރުން

ކެސްޕިއަން ކަނޑާއި ކަޅުކަނޑުގެ ސަރަހައްދުތަކުން އާއްމުކޮށް ފެންނަ ރިނދައިގެ ބާވަތެއް ކަމުގައިވާ ޒީބްރާ މަސުލް، 1988 ވަނަ އަހަރުގެ މެދުތެރޭގައި ކެނެޑާގެ ބައެއް ކޯރުތަކާއި ބޮޑެތި ފެންގަނޑު(ލޭކް) ތަކުން ފެންނަ ފެށިއެވެ. އަދި މަދު އަހަރުތަކެއްގެ ތެރޭގައި މިރިނދަ، ކެނެޑާގެއިތުރުން އެމެރިކާގެ އިރުމަތީ ސަރަހައްދުގެ ބޮޑު ބަޔަކަށް ފެތުރި އަތްގަދަ ކުރިއެވެ. މިކަންވީ ދުނިޔޭގެ ތިމާވެށީގެ މައްސަލަތައް ދިރާސާކުރާ އިލްމުވެރިންގެ ސަމާލުކަން ބޮޑުވި ކަމަކަށެވެ. އެހެނީ މީގެ ސަބަބުން އެސަރަހައްދުގެ ބައެއް މަސްމަހާމެއްސާއި ފެނުގެ އެތައް ދިރުމެއް ނެތިގޮސް، ކުރިން އެސަރަހައްދުން ނުފެންނަ ބައެއް ދިރޭ ބާވަތްތައް އާލާވެ، މުޅި މާހައުލީނިޒާމަށް (އީކޯ ސިސްޓަމަށް) ބޮޑެތި ބަދަލުތަކެއް އައެވެ. މިކަމާ ގުޅިގެން ހެދިފައިވާ ދިރާސާތައް ބުނާގޮތުން މި ރިނދައިގެ އާބާދީ އެހާފަސޭހައިން އާލާވެ އިތުރުވީ ޠަބީއީގޮތުން އޭގައި އެކުލެވިގެންވާ ސިފަތަކަކާއި، އާލާވި މާހައުލު ފަހިކޮށްދިން ގިނަ ސަބަބުތަކެއް އެކުވުމުގެ ސަބަބުންނެވެ.

އުނގަންނައިދިނުމުގައި ޓެކުނޮލޮޖީ ބޭނުންކުރުން

މީގެ ހައެއްކަ އަހަރު ކުރިއްސުރެ ސިޑްނީގެ އަމިއްލަ ސްކޫލެއްގައި އައިޕެޑު މެދުވެރިކޮށް ދަރިވަރުންނަށް ފޯރުކޮށްދެމުން އައި އިލެކްޓުރޯނިކު ޓެކްސްޓުފޮތުގެ ބަދަލުގައި ޗާޕުކުރި ފޮތްތައް އަލުން ބޭނުންކުރަން ނިންމި ވާހަކަ މީގެ ދުވަސްކޮޅެއް ކުރީން، ނޫހެއްގައި ލިޔެފައިވަނިކޮށް ފެނުނެވެ. ބައެއް މީހުން މިޚަބަރު މީސްމީޑިޔާގައި ހިއްސާކޮށް، ޚިޔާލު ފާޅުކުރިއެވެ. އެއްބަޔަކު ބުނެފައިވާ ގޮތުގައި އޮސްޓްރޭލިޔާ ފަދަ ގައުމެއްގެ ސާނަވީ ސްކޫލެއްގައި ކިޔަވައިދިނުމަށް އައިޕެޑު ބޭނުންކުރުން ރަނގަޅު ނޫންކަމަށް ގަބޫލުކުރެވިގެން އެކަން ހުއްޓާލަން ގަސްތުކުރި އިރު، ރާއްޖޭގެ ހުރިހާ ސުކޫލެއްގައި ޓެބުލެޓު ބޭނުންކޮށްގެން ކިޔަވައިދޭ ވާހަކަ ދެއްކުމަކީ ދެކޮޅުޖެހޭ ކަމެއް ނޫނެވެ. މިއީ ބަހުސްކުރެވިދާނޭ ކަމެކެވެ. އަޅުގަނޑުގެ ބޭނުމަކީ މިބަހުސުގައި ބައިވެރިވުމެއް ނޫނެވެ. އުނގަންނައި ދިނުމުގައި ޓެކުނޮލޮޖީގެ ވަސީލަތްތައް ބޭނުންކުރުމުގައި ތަރައްގީވަމުން އަންނަ ރާއްޖެފަދަ ގައުމުތަކަށް ކުރިމަތިވެދާނޭ ބައެއް ކަންކަމާމެދު އެއްޗެއް ދަންނަވައިލުމެވެ.

Powered by WordPress & Theme by Anders Norén